“TỨ MẠC” Ở HUYỆN THANH LÂM - XỨ ĐÔNG

“TỨ MẠC” Ở HUYỆN THANH LÂM - XỨ ĐÔNG
.

       Chúng tôi tìm thấy khá nhiều điều thú vị. Đặc biệt, biết được “tứ mạc” (4 điều không nên) của huyện Thanh Lâm như sau:

       1- Mạc dục Xác Khê thủy (莫浴確溪水), không nên tắm nước làng Xác Khê, tên Nôm là Rào, xưa thuộc tổng An Điền huyện Thanh Lâm, phủ Nam Sách, từ cuối thế kỷ XIX làng Xác Khê đổi thành Kim Khê (phía Nam giáp làng Quao) thuộc tổng An Phú phủ Nam Sách, thời nay là thôn Kim Bảng xã Phú Điền huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương. Vì làng này có nghề dệt vải và nhuộm thâm, nên nguồn nước bị ô nhiễm.

       2- Mạc đả Hoàng Kênh đề (莫打黃涇啼), không nên đánh nhau với dân làng Hoàng Kênh (Kinh) vì có tiếng là hung tợn, xưa thuộc tổng Hoàng Kênh, huyện Thanh Lâm, từ cuối thế kỷ XIX tổng này bị cắt về huyện Lang Tài, thời nay thuộc xã Trung Kênh, huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh nằm bên hữu ngạn sông Thái Bình.

       3- Mạc thú Đồng Khê thê (莫娶同溪妻), không nên lấy vợ ở làng Đồng Khê (tên Nôm là Đồng Sớm) tổng An Lương, vì con gái thường trăng hoa, kiêu kỳ và nhà gái thách cưới cao. Địa danh này nay thuộc xã Hồng Phong, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương.

       4- Mạc giao An Trụ hữu (莫交安住友), không nên giao tiếp với dân xã (làng) An Trụ (vì chữ Trụ (住) trong tiếng Hán có thể đọc là Trú, nên có sách ghi là An Trú), tổng An Trụ vì thường lý sự, hai mặt. Từ cuối thế kỷ XIX thì tổng An Trụ, Hoàng Kênh và tổng Lại Thượng của huyện Thanh Lâm được cắt cho huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh. Địa danh này nay thuộc xã An Thịnh, huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh, nằm bên hữu ngạn sông Thái Bình.

NGỌC TÔ (Sưu tầm)