Văn nghệ Văn nghệ 1

TÔN THẦN TÔ TỘC VĂN

Tô Ngọc Thạch

TÔN THẦN TÔ TỘC VĂN

Một phu nhân Tô tộc tới làng Si*
Thành Thần làng hơn hai trăm năm trước
Bà gốc từ đâu ai nào có biết?
Nữ chiến binh trong trận chiến chống thù

Giữa đêm tháng ngâu bất chợt gió mưa
Người hóa thân mình vào trong lòng đất
Che chở cho dân giải bao oan khuất
Giúp mùa tốt tươi mưa thuận gió hòa

Tước hiệu Vua ban ngày một loang xa
Tôn Thần làng Si cũng như làng Nội**
Đường thời gian điệp trùng diệu vợi
Cùng Thánh Tô*** giữ vùng đất yên bình

Cho tháng năm mãi mãi tươi xanh
Giấc chiêm bao nảy chồi non lộc biếc
Bồi lắng vỉa đời dày thêm trầm tích
Và nụ cười thêm tuổi mỗi thần dân?
__________
*Cụ Tổ Tô tộc Nội Tạ quê ở Đồng Xâm, phủ Kiến Xương, trấn Sơn Nam (nay là Thái Bình). Có nhiều năm phục vụ trong quân ngũ với nhiều chiến tích, cụ đã được Triều đình phong chức Tả quân Đô đốc Trung dực và cấp đất làm điền trang ở bờ Bắc sông Hóa (làng Nội Tạ). ANH LINH THỔ KỲ TÔN THẦN là phu nhân của cụ. Năm 1774 cụ ông dẫn cụ bà từ chiến trường về để ra mắt dân làng. Khi đi qua làng Sưa đến quán đầu làng Si (nay là Nghĩa Lý) thì trời tối. Cụ ông để cụ bà ở quán trọ và định sớm hôm sau cùng họ hàng lên đón dâu, nhưng vì đường đi xa, thời tiết nắng mưa bất chợt, cụ bà bị cảm đột ngột và qua đời. Sáng hôm sau nhà trai tới nơi thấy thi thể cụ bà đã bị mối đùn lên một đống đất lớn lấp kín. Mọi người rất ngạc nhiên cho rằng cụ bà là Thần Thổ địa đã hóa thân vào đất, nên Trời đã an táng giùm tại nơi đất thiêng và dân gian gọi là Thiên táng, rồi mọi người chỉ đắp đất thêm thành mộ. Một thời gian ngắn sau Đền được dựng xây, tượng được tạc và thờ cúng tại nơi này. Cụ ông sau khi mất cũng được thờ tại đây. Sau này được các Vua triều Nguyễn phong Thần cho cụ bà và cả cụ ông.
** Nội Tạ, nay thuộc xã An Hòa - Vĩnh Bảo – Hải Phòng
***Cụ Tổ ông được Vua Khải Định phong thêm tước hiệu cao nhất là DIỆU ỨNG MỸ ÂM THƯỢNG ĐẲNG THẦN vào 24/4/1924.
.

Đền thờ cụ tại làng Si (thôn Nghĩa Lý).